Zbliżają się obchody 50-lecia Soboru watykańskiego II, wydarzenia, które dziś bodaj bardziej niz kiedykolwiek od czasu jego zakończenia zajmuje uwagę duchownych i świeckich zaangażowanych w życie Koscioła.
Po latach bezkrytycznego przyjmowania wszystkiego, co miało legitymację „ducha Soboru”, dziś nasila się dyskusje a także ożywają rzetelne studia, mające odkryć jego rzeczywiste znaczenie. W tych dyskusjach i badaniach bardzo znaczący i coraz bardziej dominujący jest jest nurt, który stawia pytania, bez których nie można odkryć i zrozumieć charakteru i sposobu ddziaływania Soboru Watykańskiego II dla Kościoła i świata. Są to pytania o zagadnienia takie jak właściwe rozumienie ekumenizmu, nauczania Kościoła na temat miejsca religii katolickiej w życiu społeczeństw, a przede wszystkim o możliwość rozumienia nauczania Soboru w świetle Tradycji. Z poważnych ośrodków teologicznych i naukowych, a także z różnych środowisk płyną do Stolicy Apostolskiej dezyderaty zbadania i wyjaśnienia, na ile niektóre sformułowania Soboru Watykańskiego II są zgodne z Magisterium. Nie są to już tylko głosy tzw. „tradycjonalistów”, ale tych wszystkich, którzy poczuwają się do odpowiedzialności za misyjna obecnośc Kościoła we współczesnym świecie. Jesienią ubiegłego roku szerokim echem odbiła się w ośrodkach opiniotwórczych inicjatywa włoskich katolików, duchownych i świeckich, którzy wystosowali do Ojca św. petycję o szczegółową analizę tekstów Soboru watykańskiego II
Również w Polsce powstał podobny list i właśnie gromadzone sa pod nim podpisy liderów katolickich środowisk, profesorów wyższych uczelni, publicystów, a także katolickich polityków i przedsiębiorców. Chcą oni, okazując szacunek i poddanie Ojcu św. pokornie prosić, aby Stolica Apostolska odniosła się do kwestii zrodzonych przez dokumenty Soboru watykańskiego II, które wciąż pozostają niejasne i , jak się zdaje, często przynoszą niepożądane owoce, a przynajmniej budzą kontrowersje w sprawach istotnych.
Oto fragment listu, który w najbliższym czasie ma być dostarczony do Ojca św:
Ojcze Święty, zarysowane powyżej problemy składają się na bardziej ogólną refleksję na temat pewnej charakterystycznej właściwości soborowego i posoborowego Magisterium. Według często przytaczanych słów Waszej Świątobliwości, właściwe odczytanie i przyjęcie ostatniego Soboru może się dokonać tylko w świetle prawidłowej hermeneutyki reformy. W istocie, w ostatnim czasie mówi się ciągle o prawidłowej interpretacji Soboru, z jednoczesnym wyeliminowaniem złej interpretacji. Czy fakt, że 50 lat po zwołaniu Vaticanum II jego nauczanie jest stale przedmiotem kontrowersji, przez co wymaga nieustannych wyjaśnień, doprecyzowań i sprostowań nie oznacza, że dzięki Soborowi dzisiejsze Magisterium jest wciąż pochłonięte samym sobą, zamiast wyjaśniania depozytu wiary? Czy taki stan rzeczy pokazuje, że Sobór przekazał „naukę czystą i nieskażoną, bez zabarwień i przeinaczeń”, jak sobie tego życzył bł. Jan XXIII? Czy w świetle przedstawionych powyżej wątpliwości zasadnym jest niedawne stwierdzenie, jakoby nie tylko trzeba było „interpretować Vaticanum II w świetle poprzednich dokumentów Magisterium, ale też niektóre z tych dokumentów są bardziej zrozumiałe w świetle II Soboru Watykańskiego”?
W naszym przekonaniu najlepszym komentarzem dla takiego postawienia sprawy, przynajmniej w odniesieniu do punktów, które poddaliśmy osądowi Waszej Świątobliwości w niniejszym liście, są następujące słowa Waszego Poprzednika, Piusa XII: „Skoro zaś Kościół, jak to przez wieki nieraz miewało miejsce, ową funkcję wyjaśniania depozytu, już to drogą zwyczajnego nauczania, już to z osobliwą uroczystością sprawuje, najoczywiściej fałszywą jest metoda, która rzeczy jasne usiłuje przez rzeczy niejasne tłumaczyć. Wszyscy powinni trzymać się w tej sprawie odwrotnego porządku, tzn. to co ciemne, przez to co jasne oświetlać” .
Umiłowany Ojcze Święty, zwracamy się z pokorną prośbą o ponowne przeanalizowanie powyższych problemów, które zresztą były już przedstawiane Waszej Świątobliwości przy różnych okazjach. Źywimy głębokie przekonanie, że tego rodzaju refleksja w Roku Wiary zgodnie ze słowami Waszej Świątobliwości rozbudzi „w każdym wierzącym aspirację do wyznawania wiary w pełni i z odnowionym przekonaniem, z ufnością i nadzieją” .
Pod listem podpisali sie dotąd m. in:
Stanisław Michalkiewicz, Grzegorz Braun, dr hab. Jacek Bartyzel, Arur Zawisza, prof. dr hab. Piotr Tryjanowski, dr Krzysztof Kawęcki, prof. dr hab Lesław Tobiasz i kilkadziesiąt innych osób, profesorów, publicystów, parlamentarzystów i liderów środowisk katolickich. Wciąż trwa gromadzenie podpisów.