Tegoroczne obchody rocznicy wprowadzenia stanu wojennego sprawiały wrażenie farsy. W stanie wojennym dominował element tragiczny, bo oto polskojęzyczna wspólnota rozbójnicza nie tylko zbrojnie wystąpiła przeciwko niepodległościowym aspiracjom tradycyjnego narodu polskiego, od 1944 roku zmuszonego do dzielenia z tą rozbójniczą wspólnotą terytorium państwowego, ale w dodatku ze swego łotrostwa i zaprzaństwa uczyniła probierz patriotyzmu. Podobnie zachowywali się w czasie niemieckiej okupacji folksdojcze, chociaż trzeba przyznać, że się na koryfeuszy patriotyzmu nie kreowali. Polskojęzyczna wspólnota rozbójnicza takich zahamowań już nie ma – może dlatego, że nie ma też nikogo, kto – podobnie jak w czasie okupacji folksdojczom – prostowałby im kręgosłupy. Więc w stanie wojennym wprawdzie dominował element tragiczny, bo były też prawdziwe trupy, ale nie da się ukryć, że jeśli nawet, to z silną domieszką elementu farsowego, co w efekcie dawało mieszankę w postaci tragifarsy.

Wrażenie farsy sprawiało już to, że 10-milionowa organizacja dała się nie tylko zaskoczyć, ale w spektakularny sposób rozgromić. To wrażenie trochę osłabia tragiczna okoliczność, że kierownicze kręgi „Solidarności” zostały już wcześniej zinfiltrowane przez agentów i „lewicę laicką”, dla której stan wojenny był prawdziwym darem Niebios, bo pozwolił jej nie tylko na zdominowanie całej podziemnej organizacji, ale również – oczywiście przy dyskretnej pomocy kierowanej przez generała Kiszczaka wojskowej razwiedki – przeprowadzić skuteczną eliminację „ekstremy”. W rezultacie „strona społeczna”, wyłoniona do rokowań ze „stroną rządową”, składała się już z osób, do których nie tylko razwiedka miała pełne zaufanie, ale również – znaczna część społeczeństwa, która do dzisiaj uważa, że to wszystko było naprawdę.

Elementy farsy ujawniały się również w innych okolicznościach. Kiedy do obozu dla internowanych w Białołęce przybyła delegacja Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, musieliśmy usilnie perswadować niektórym kolegom, przyzwyczajonym do walki o „sprawy socjalne”, żeby nie domagali się od MCK spowodowania poprawy warunków bytowych w obozie, tylko akcentowali bezprawny charakter naszego tam uwięzienia. A generalnie, porównanie represji stanu wojennego z represjami okresu stalinowskiego powoduje, że ówczesne martyrologiczne nastroje, chociaż częściowo uzasadnione, też zawierały spory ładunek farsy. Nie był to może krzyż pluszowy, bo w przypadku wielu ludzi represje były bardzo dotkliwe, ale też nie była to Golgota.

Toteż próby reaktywowania atmosfery narodowej martyrologii w 25 roku po sławnej „transformacji ustrojowej”, której fundamenty położone zostały w Magdalence przez generała Kiszczaka do spółki z „drogim Bronisławem”, czyli profesorem Geremkiem, Kuroniem, Michnikiem, Lechem Wałęsą i Lechem Kaczyńskim, pozbawione są całkowicie elementów tragicznych, stanowiąc już tylko farsę. Z jednej strony farsa polega na tym, że wszyscy ważniacy – od prezydenta Komorowskiego poczynając – intensywnie zapewniają się nawzajem, że z tymi wyborami, to wszystko jest w jak najlepszym porządku. Nawet gdyby tak rzeczywiście było, to intensywność tych wzajemnych zapewnień musi nasuwać podejrzenia, że coś tam jednak było nie w porządku. Ale to nie jest tragiczne – to już tylko żałosne, jak łatwo ludzie się prostytuują – niekiedy nawet bezinteresownie. Wyobrażam sobie, jaką satysfakcję musi mieć na ten widok Jerzy Urban, który chyba naprawdę uważa, że wszyscy ludzie to kurwy, tylko niektórzy lepiej się kamuflują.

Z drugiej strony farsa polega na pryncypialnym krytykowaniu „władzy”. O ile za komuny było to jeszcze uzasadnione, bo bezpieka i partia władzę monopolizowały, chociaż z drugiej strony niepodobna nie pamiętać, że frekwencja w „wyborach” była wówczas nieporównanie większa, niż dzisiaj, to obecnie pryncypialne krytykowanie „władzy” na przykład przez Jarosława Kaczyńskiego, który zasiada w Sejmie na czele 129-osobowego klubu poselskiego, parlamentarzystą przez ostatnie 25 lat jest niemal nieprzerwanie, a w latach 2006-2007 był premierem rządu, którego brat Lech Kaczyński był szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego, prezesem Najwyższej Izby Kontroli, ministrem sprawiedliwości i prokuratorem generalnym, a wreszcie – prezydentem państwa w latach 2005-2010, czy przez pobożnego posła Jarosława Gowina, który też uczestniczy we „władzach” nie tylko jako poseł, ale również – jako minister sprawiedliwości, to już tylko farsa i to nawet mająca znamiona bezczelności. Chyba żeby odwołać się do mojej ulubionej teorii spiskowej, według której ci wszyscy prezydenci, premierzy, ministrowie, senatorowie i posłowie, to tylko figuranci, wystrugani z banana przez bezpieczniackie watahy, gwoli lepszego zakamuflowania okupacji kraju. W takim jednak razie demonstrowanie „w obronie demokracji” bez wskazania, o jakie „władze” chodzi, to tylko groźne kiwanie palcem w bucie, a więc farsa do kwadratu.