Dzięki życzliwości kwartalnika Pressje publikujemy tłumaczenie rosyjskiej doktryny wojennej, zatwierdzonej dekretem Prezydenta Miedwiediewa (5 II 2010 r.).

Wyzwania i zagrożenia wojenne dla Federacji Rosyjskiej¹

7. Obecny etap rozwoju światowego charakteryzuje się osłabieniem konfrontacji ideologicznej, obniżeniem poziomu gospodarczych, politycznych i wojskowych wpływów jednych państw (zespołów państw) i sojuszy oraz zwiększeniem wpływów innych państw, pretendujących do powszechnej dominacji, oraz wielobiegunowością i globalizacją różnorodnych procesów.

Wiele konfliktów lokalnych wciąż pozostaje nieuregulowanych. Utrzymują się tendencje do ich zbrojnego rozwiązywania, również w regionach, które graniczą z Federacją Rosyjską. Istniejąca architektura bezpieczeństwa międzynarodowego, biorąc pod uwagę jej mechanizmy prawne, nie gwarantuje równego bezpieczeństwa wszystkim państwom.

Choć znacznie zmalało prawdopodobieństwo wypowiedzenia Rosji wojny na dużą skalę, z użyciem konwencjonalnych środków rażenia oraz broni nuklearnej, na wielu odcinkach wzrosło zagrożenie wojenne dla Federacji Rosyjskiej.

8. Podstawowe zewnętrzne wyzwanie wojenne: dążenie do przyznania siłom Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO) globalnych funkcji, realizowanych z naruszeniem norm prawa międzynarodowego oraz przybliżenie infrastruktury wojskowej państw członkowskich NATO do granic Federacji Rosyjskiej, w szczególności na drodze rozszerzania Sojuszu; (b) próby destabilizowania sytuacji w poszczególnych państwach i regionach oraz podważania stabilności strategicznej; (c) gromadzenie kontyngentów wojskowych obcych państw (zespołów państw) na terenach graniczących z Federacją Rosyjską bądź z jej państwami sojuszniczymi, a także na pobliskich akwenach; (d) tworzenie i rozbudowa systemów strategicznej obrony antyrakietowej, podważających globalną stabilność i zaburzających aktualny stosunek sił w dziedzinie broni rakietowej i nuklearnej, a także militaryzacja przestrzeni kosmicznej i rozbudowa strategicznych systemów konwencjonalnej broni precyzyjnego rażenia; (e) roszczenia terytorialne pod adresem Federacji Rosyjskiej i jej sojuszników, wtrącanie się w ich wewnętrzne sprawy; (f) rozprzestrzenianie broni masowego rażenia, rakiet i technologii rakietowych, zwiększenie liczby państw dysponujących bronią atomową; (g) łamanie przez poszczególne państwa umów międzynarodowych, a także nieprzestrzeganie postanowień uprzednio zawartych umów międzynarodowych w dziedzinie ograniczenia i redukcji zbrojeń; (h) użycie siły zbrojnej na terytorium państw graniczących z Federacją Rosyjską naruszające postanowienia Karty Narodów Zjednoczonych oraz inne normy prawa międzynarodowego; (i) obecność i pojawianie się nowych ognisk konfliktów zbrojnych oraz ich eskalacja na terenach graniczących z Federacją Rosyjską bądź z jej państwami sojuszniczymi; (j) rozprzestrzenianie się międzynarodowego terroryzmu; (k) pojawianie się ognisk napięcia międzynarodowego (międzykonfesyjnego), aktywność radykalnych międzynarodowych zbrojnych ugrupowań w rejonach, które przylegają do granicy Federacji Rosyjskiej bądź do granic jej państw sojuszniczych, a także konflikty terytorialne, eskalacja separatyzmu i ekstremizmu religijnego w poszczególnych częściach świata.

9. Podstawowe wewnętrzne wyzwania wojenne: (a) próby wymuszenia wprowadzenia zmian  do Konstytucji Federacji Rosyjskiej; (b) podważanie suwerenności, naruszenie jedności i integralności terytorialnej Federacji Rosyjskiej; (c) dezorganizowanie funkcjonowania organów władzy państwowej, ważnych obiektów o znaczeniu państwowym i wojskowym oraz infrastruktury informacyjnej Federacji Rosyjskiej.

10. Podstawowe zagrożenia wojenne: (a) nagłe pogorszenie się sytuacji militarno-politycznej (stosunków międzynarodowych) i stworzenie warunków dla użycia siły zbrojnej; (b) uniemożliwianie pracy systemom kierownictwa państwowego i wojskowego Federacji Rosyjskiej, naruszanie funkcjonowania jej strategicznych sił nuklearnych, systemów wczesnego ostrzegania o ataku rakietowym, kontroli przestrzeni kosmicznej, miejsc przechowywania amunicji, ośrodków energetyki atomowej, przemysłu atomowego i chemicznego oraz innych, potencjalnie niebezpiecznych obiektów; (c) utworzenie i szkolenie nielegalnych formacji zbrojnych, ich aktywność na terytorium Federacji Rosyjskiej bądź jej sojuszników; (d) demonstrowanie siły wojskowej poprzez organizowanie prowokacyjnych manewrów na terenach graniczących z Federacją Rosyjską bądź z jej państwami sojuszniczymi; (e) aktywizacja sił zbrojnych poszczególnych państw (zespołów państw), podczas której przeprowadzona zostaje częściowa bądź pełna mobilizacja, zaś organy sprawowania władzy państwowej i wojskowej przechodzą na pracę w trybie stanu wojennego. […]

12. Charakterystyczne cechy współczesnych konfliktów wojennych: (a) kompleksowe użycie sił zbrojnych jak również sił i środków o charakterze innym niż wojenny; (b) zmasowane użycie systemów zbrojnych i techniki wojskowej, skonstruowanych według nowych zasad i porównywalnych pod względem efektywności do broni atomowej; (c) poszerzenie zakresu zastosowania wojsk (sił) i środków, działających w przestrzeni powietrznej i kosmicznej; (d) wzmacnianie roli walki informacyjnej; (e) skrócenie czasowych parametrów przygotowań do prowadzenia działań wojennych; (f) zwiększenie operatywności dowodzenia na skutek przejścia od starego, wertykalnego systemu dowodzenia do zautomatyzowanych globalnych sieciowych systemów kierowania wojskami (siłami) i bronią; (g) tworzenie na terytorium walczących państw strefy aktywnych działań wojennych.

13. Szczególna cecha współczesnych konfliktów zbrojnych: (a) nieprzewidywalność wybuchu; (b) szerokie spektrum celów militarno-politycznych, gospodarczych, strategicznych i innych; (c) rosnąca rola wysoce efektywnych, nowoczesnych systemów zbrojnych, jak również modyfikacja znaczenia poszczególnych aspektów walki zbrojnej; (d) wcześniejsze prowadzenie działań o charakterze walki informacyjnej, zorganizowanych w celu realizacji interesów politycznych bez użycia siły wojskowej, następnie zaś – w celu wywołania pozytywnej reakcji światowej społeczności na wiadomość o użyciu sił zbrojnych.

14. Konflikty wojenne będą odznaczać się momentalnością, selektywnością, wysokim poziomem zniszczeń, szybkością manewrów wojskowych, użyciem różnorodnych mobilnych ugrupowań wojskowych (sił). Czynnikami, które rozstrzygają o osiągnięciu wyznaczonych celów będą: opanowanie inicjatywy strategicznej, zachowanie stabilności funkcjonowania państwa i dowodzenia siłami zbrojnymi, zapewnienie przewagi na ziemi, morzu, w przestrzeni powietrznej i kosmicznej.

15. Działania wojenne będzie charakteryzować wzrastające znaczenie broni precyzyjnego rażenia, broni elektromagnetycznej, laserowej i psychotronicznej, systemów informacyjno-naprowadzających, bezzałogowych maszyn lotniczych i automatycznych pojazdów nawodnych i podwodnych, sterowanych i w pełni zautomatyzowanych środków uzbrojenia i techniki wojennej.

16. Broń jądrowa pozostanie ważnym elementem zapobiegania wybuchom wojen atomowych oraz konfliktów zbrojnych z zastosowaniem konwencjonalnych środków rażenia (wojnom na wielką skalę oraz regionalnym). W wypadku agresji konwencjonalnej (wojny na wielką skalę bądź regionalnej), która stwarza zagrożenie dla istnienia państwa, dysponowanie bronią jądrową może doprowadzić do przekształcenia się konfliktu zbrojnego w wojnę atomową.

Polityka wojenna Federacji Rosyjskiej

20. Federacja Rosyjska uznaje za uzasadnione użycie Sił Zbrojnych oraz innych wojsk w celu odparcia agresji skierowanej przeciwko niej i/lub jej sojusznikom, podtrzymania (ustanawiania) pokoju zgodnie z postanowieniami Rady Bezpieczeństwa ONZ bądź innych systemów zbiorowego bezpieczeństwa, a także w celu ochrony swoich obywateli, przebywających poza granicami Rosyjskiej Federacji, zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami i normami prawa międzynarodowego oraz zawartymi przez Federację Rosyjską umowami międzynarodowymi.

Użycie Sił Zbrojnych oraz innych wojsk w czasie pokoju dokonuje się na mocy decyzji Prezydenta Federacji Rosyjskiej w trybie wyznaczonym przez prawodawstwo Federacji.

21. Federacja Rosyjska uznaje zbrojny atak na państwo będące jej sojusznikiem, jak również wszelkie skierowane przeciwko niemu działania przy użyciu siły wojskowej, za akt przemocy skierowanej przeciwko państwu sojuszniczemu, wobec którego to aktu wyciągnie stosowne konsekwencje.

Federacja Rosyjska uznaje zbrojny atak na państwo będące członkiem OUBZ² za agresję przeciwko wszystkim państwom członkowskim OUBZ i wyciągnie wobec takiego działania konsekwencje zgodnie z Układem o Bezpieczeństwie Zbiorowym.

22. Federacja Rosyjska zastrzega sobie możliwość użycia konwencjonalnej broni precyzyjnego rażenia w ramach realizacji przedsięwzięć mających na celu strategiczne wstrzymywanie się przed użyciem siły.

Federacja Rosyjska zastrzega sobie prawo do użycia broni jądrowej w odpowiedzi na skierowaną przeciwko niej i/lub jej sojusznikom agresji z zastosowaniem broni jądrowej i innych rodzajów broni masowego rażenia, jak również w wypadku agresji konwencjonalnej, gdy zagrożone jest istnienie państwa.

Decyzję o użyciu broni jądrowej podejmuje Prezydent Federacji Rosyjskiej.

Przełożyła Julia Źylina-Chudzik

Tekst, który ukazał się w Tece 20 periodyku Pressje, BIBUŁA publikuje po uzyskaniu zgody redakcji kwartalnika.

¹ Są to fragmenty drugiej i trzeciej części dokumentu. Źródło: http://news.kremlin.ru/ref_notes/461 [9 maja 2010 r.]

² Organizacja Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (ros. Организация Договора о Коллективной Безопасности – ОДКБ) – układ zbiorowego bezpieczeństwa niektórych członków Wspólnoty Niepodległych Państw, którego architektem jest Rosja. Do OUBZ należą: Rosja, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Armenia i Uzbekistan. Układ opuściły Azerbejdżan i Gruzja (przyp. tłum.).

Dziękujemy Portalowi ARKANA za przypomnienie i przygotowanie powyższego tekstu. – Red. BIBUŁA