Konfiskata części depozytów na Cyprze była fragmentem eksperymentu, jaki przeprowadziły międzynarodowe instytucje finansowe. Jej lokalny zasięg w kraju tak małym, jak Cypr nie odbił się w Europie szerokim echem. Obecnie Międzynarodowy Fundusz Walutowy sugeruje powszechny podatek od oszczędności.

W wydanym w październiku ponad 100-stronicowym dokumencie „Fiscal Monitor” MFW powrócił do pomysłu opodatkowania oszczędności. O ile jednak w wyniku „cypryjskiego eksperymentu” najbardziej ucierpieli właściciele depozytów powyżej 100 tys. euro, nowy podatek miałby  objąć wszystkie gospodarstwa domowe. Jest to propozycja idąca dalej, niż ta, którą sformułowała niedawno Komisja Europejska – by powtórzyć rozwiązanie cypryjskie na skalę europejską.

Konieczność nałożenia nowego podatku MFW uzasadnia następująco (str. 49 dokumentu):

The sharp deterioration of the public finances in many countries has revived interest in a „capital levy” – a one-off tax on private wealth””as an exceptional measure to restore debt sustainability. The appeal is that such a tax, if it is implemented before avoidance is possible and there is a belief that it will never be repeated, does not distort behavior (and may be seen by some as fair). (…) The tax rates needed to bring down public debt to precrisis levels, moreover, are sizable: reducing debt ratios to end-2007 levels would require (for a sample of 15 euro area countries) a tax rate of about 10 percent on households with positive net wealth (wytłuszczenia – T.T.).

Nowy podatek, jak widać, miałby być jednorazowy i wynosić, według obliczeń MFW, 10 proc. oszczędności wszystkich gospodarstw domowych. Cel jego nałożenia – „przywrócenie równowagi zadłużenia” – wskazuje, w jak poważne długi wpadła Europa, skoro konieczne jest już opodatkowanie wszystkich oszczędności, nie tylko powyżej 100 tys. euro. Ponadto, skoro jedynymi koncepcjami redukcji europejskiego zadłużenia jest druk pieniądza lub nakładanie kolejnych danin, proponowany przez MFW podatek od oszczędności na pewno nie będzie jednorazowy. Jeżeli przyniesie on jakąkolwiek poprawę, będzie ona krótkotrwała.

Tomasz Tokarski