Agencja prasowa Associated Press zabroniła dziennikarzom używania określenia „polskie obozy śmierci” w odniesieniu do niemieckich obozów koncentracyjnych w Polsce w czasie II wojny światowej. Zamiast „polskich obozów śmierci” dziennikarze mają używać sformułowania „obozy śmierci w okupowanej przez nazistów Polsce”.

Pokazuje to, że „pospolite ruszenie” w obronie wartości może przynieść pozytywny skutek i na pewno warto je podejmować. Pod petycją do agencji Associated Press podpisało się ponad 300 tys. osób. Wyrazy uznania należą się szczególnie Fundacji Kościuszkowskiej i Polonii Amerykańskiej, a także szerokiej grupie obywateli, którym prawda historyczna o Polsce nie jest obojętna. Smutne jest jednak to, że coś, co powinno być oczywiste, traktujemy dziś jako sukces.

Jeszcze smutniejsze jest to, że zakaz wydany przez Associated Press jest efektem presji wywieranej przez społeczeństwo, a nie oczekiwanej reakcji polskiego rządu. Trudno wreszcie uwierzyć, że – jak tłumaczyli się swego czasu dziennikarze używający określenia „polskie obozy śmierci” – było to „niezręcznością” czy też błędem interpretacyjnym. Skoro agencja Associated Press wyrzuciła to określenie ze swojego Stylebooka (instrukcji pisania depesz), oznacza to, że ktoś tego rodzaju sformułowanie wcześniej tam umieścił. Trudno nazywać to „niezręcznością”. Z brakiem taktu mamy do czynienia, kiedy mężczyzna w tańcu nastąpi kobiecie na nogę. To, czego dopuściła się agencja Associated Press, jest międzynarodowym skandalem, za który Polska ma prawo i obowiązek żądać ogromnego odszkodowania – zarówno w wymiarze finansowym, jak i na płaszczyźnie informacyjnej. Skoro z serwisu tej agencji korzysta więcej niż 1700 gazet i ponad 5 tys. stacji radiowych i telewizyjnych w USA, po wydaniu odpowiedniego komunikatu przez ich „centralę” łatwo im będzie zamieścić odpowiednie sprostowania i przeprosiny za długotrwałe wprowadzanie opinii publicznej w błąd w sprawie najwyższej wagi. Być może ten skandal każe amerykańskim dziennikarzom bardziej krytycznie spojrzeć na źródła informacji, z jakich korzystają. Nie można także nie zauważyć poważnej manipulacji, jakiej i teraz dopuszcza się Associated Press. Podczas gdy nie wahała się ona używać nazwy konkretnej narodowości, przypisując „obozy śmierci” Polakom, teraz zasłania się enigmatycznym pojęciem okupujących Polskę „nazistów”. Na pewno warto nadal monitorować działania tej agencji – kto wie, jak w jej kolejnym Stylebooku zostanie zdefiniowane pojęcie „nazisty”.

Agnieszka Źurek