Przyczyn przegranej Prawa i Sprawiedliwości jest kilka. Jeśli chodzi o tendencje w społeczeństwie – obserwuję nihilizm, pławienie się w dobrobycie. Duża część Polaków ma już mentalność konsumpcyjną. Człowiek chce dziś spokojnie konsumować, mieć święty spokój, nie chce zmian. Dziś cała Polska grilluje.

Jarosław Kaczyński, mówiąc jeszcze przed kampanią o sprawach trudnych, zaburzył ten spokój. Stąd wielka mobilizacja, by zapobiec jego powrotowi do władzy. Polityka przypomina dziś jeden wielki supermarket, jest gra emocji. Efekt? Typowy wyborca PO czy PSL nie potrafi racjonalnie uzasadnić, dlaczego głosuje na Platformę i dlaczego nienawidzi Kaczyńskiego. Demokracja nie wyszła z tej platońskiej jaskini, w której ludzie skuci łańcuchami obserwują cienie. Tą areną obserwacji jest dziś telewizor. I wyborcy powtarzają te same slogany, które im serwują TVP, TVN czy „Gazeta Wyborcza”. Czy PiS jest partią słabą? Po katastrofie smoleńskiej mieliśmy jego zauważalny rozpad. Potem odeszło kilku polityków, którzy mieli własny elektorat, powstało PJN. Ta lekcja, którą dostał w wyborach PJN, pokazuje, że po odejściu z PiS partii – tak od zera – zbudować się nie da. Jeśli już doszukiwać się jakichś słabości PiS, to trzeba byłoby zapytać, co można było zrobić lepiej. Moim zdaniem, zrobiono wszystko, co było możliwe, była niespotykana mobilizacja elektoratu, zaangażowanie się ludzi, którzy za własne środki wykupywali ogłoszenia w gazetach. PiS przegrało wybory i teraz musi czekać na kolejne, by zmienić swoją sytuację.

Jeśli chodzi o przyszłość, to moja teza jest taka: skoro katastrofa smoleńska, ta tragedia narodowa, nie spowodowała w społeczeństwie żadnego większego wstrząsu, nie powstał żaden ogólnonarodowy ruch, mało tego – były sugestie, że to było zbiorowe samobójstwo – to jedyne, co może teraz wstrząsnąć Polakami, to jakiś krach ekonomiczny, który by im tego grilla zakłócił. Państwo bankrutuje, nie wypłaca się emerytur, a niewykluczone, że to zdarzy się w ciągu najbliższych lat. Wtedy Prawo i Sprawiedliwość ma szansę się pokazać.

Dr Tomasz Teluk

Autor jest założycielem Instytutu Globalizacji (www.globalizacja.org). Za książkę pt. „Mitologia efektu cieplarnianego” został w 2009 r. uhonorowany międzynarodową nagrodą Freedom Templeton Award przyznaną w Waszyngtonie.

Komentarz ukazał się w dzisiejszym Naszym Dzienniku