Aktualizacja strony została wstrzymana

Mohery z tamtych lat – Bronisław Wildstein

Z okazji rocznicy „Solidarności” obejrzałem raz jeszcze rytualnie pojawiającego się w TVP „Człowieka z żelaza” Andrzeja Wajdy.

Nie jest to film wybitny, nie dorasta do swojego poprzednika, „Człowieka z marmuru”, ale ma w sobie autentyzm i klimat epoki. Oglądać można go nieco jak dokument o tamtych czasach, zawiera zresztą spore dokumentalne fragmenty. Fikcja i rzeczywistość nakładają się. Anna Walentynowicz i Lech Wałęsa (jeszcze obok siebie!) grają siebie samych; do filmowej postaci, dziennikarza Winkla, zwraca się o podpisanie autentycznego listu protestacyjnego jeden z jego twórców, Kazimierz Dziewanowski; tytułowy „człowiek”, Maciej Tomczyk, uczestniczy w negocjacjach, mijając się  z szefem KW PZPR Tadeuszem  Fiszbachem itd.

Z dzisiejszej perspektywy uderza jednak to, że zbiorowym bohaterem „Człowieka z żelaza” są „mohery”.

Po przybyciu do Gdańska Winkiel z okien hotelu słyszy głośną modlitwę strajkującej stoczni. Jeden z pierwszych obrazów strajku to ustawianie krzyża, który ma upamiętniać poległych w grudniu dziesięć lat wcześniej. Na bramie stoczni i jej murach obrazki święte, flagi polskie  z orłem w koronie, fotografie papieża. Stara kobieta – moher tout court – matka Hulewicz, na swoim biednym osiedlu wraz z podobnymi sobie modli się o pomyślność strajku.

Dziennikarka Agnieszka ucieka ze świata pozoru do autentycznego życia, jaki proponują jej tacy właśnie ludzie. I to wszystko Wajda pokazuje wręcz patetycznie. Nie razi go eksponowanie religijnych znaków w sferze publicznej i ich „instrumentalizacja”, nie przeszkadza „natrętna” narodowa symbolika.

Obecnie w swojej szkole filmowej miał Wajda proponować jako bohatera naszych czasów Dominika Tarasa, który organizował działania przeciw krzyżowi na Krakowskim Przedmieściu.

Droga twórcza Wajdy to oprócz ogromnego talentu równie wielkie wyczucie epoki, co nadaje wartość nawet jego gorszym obrazom. Pozostało mu z tego wyłącznie wyczucie koniunktury.

Bronisław Wildstein

Za: Bronisław Wildstein - Niepoprawne (5 wrz 2011) | http://blog.rp.pl/wildstein/2011/09/05/mohery-z-tamtych-lat/

Skip to content