Polskie prawo bywa bardzo surowe w zaskakujących miejscach. Dotarliśmy do danych, według których w ubiegłym roku za jazdę rowerem w stanie nietrzeźwym skazano 51 tys. osób. Ponad 4,5 tys. z nich wylądowało i wciąż siedzi w więzieniach. – Na tle Europy jesteśmy Arabią Saudyjską – nazywa to jeden z przeciwników tak surowego karania.

Marzena ma 29 lat. Pracuje w dużej giełdowej spółce. Niespełna rok temu poszła na piwo ze znajomymi. W nocy nie chciała zostawiać roweru pod pubem. Miała do przejechania kilkaset metrów w centrum Warszawy. Wsiadła na rower, jechała szerokim chodnikiem. Przy Placu Zbawiciela zatrzymała ją policja. Alkomat. Wynik mógł być jeden.

– Wypiłam wcześniej trzy piwa. – wspomina Marzena. – Po badaniu alkomatem wylądowałam na komendzie, a procedura składania wyjaśnień, wypełniania papierów trwała do rana. Następnego dnia musiałam przyjść na przesłuchanie, a na koniec czekał nas proces i wizyta w sądzie. Skończyło się na grzywnie i zawieszeniu kary. Zapłaciłam 2 tys. zł.

Teraz Marzena musi bardzo uważać. W przypadku recydywy może nawet trafić do więzienia. Jazda rowerem po wypiciu alkoholu może być przestępstwem. Wtedy czeka nas wyrok karny. Tak jak czekał na Zbigniewa C. z Ostrzeszowa, który został przyłapany na tym, jak wracał po dwóch piwach z pracy. Policjanci najnowszym samochodem terenowym śledzili robotnika na rowerze na polnej drodze, a aresztowali już na jego podwórku.

Za drugim razem dostał osiem miesięcy, z których połowę odsiedział w zakładzie karnym w Ostrowie Wlkp. – To bardzo sumienny pracownik – mówi Andrzej Sarnowski, jego szef. – Nigdy nie było z nim żadnych problemów, a trafił do więzienia za takie coś. To absurd – irytuje się.

Pijany rowerzysta – w Polsce to plaga

– Z mojej praktyki wynika, że w tych przypadkach sąd zwykle zasądza karę więzienia dla osób, które dopuściły się powtórnego złamania prawa – wyjaśnia Igor Tuleya, sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie. Dochodzi wtedy do odwieszenia się poprzedniego wyroku, a nawet kilku. Sędzia wspomina najbardziej szokujący przypadek, kiedy poprzednie kary złożyły się na 10 lat więzienia dla notorycznego pijanego rowerzysty z Grodziska. – Cóż, sąd nie miał wyjścia, a delikwent poszedł za kratki – mówi Tuleya.

Najczęściej jednak sąd kieruje recydywistów na kary do roku za kratkami. – Tylko w lewobrzeżnej Warszawie i okolicach za jazdę pod wpływem alkoholu w 2011 r. sądzono 1442 osoby, z czego skazano 1240. 27 z nich trafiło do więzienia, z czego17 na rok odsiadki – informuje sędzia.

Dane o liczbie pijanych rowerzystów nie pozostawiają złudzeń. W Polsce to plaga. – W 2011 r. skazano 50 997 osób dorosłych za jazdę na podwójnym gazie – informuje Joanna Dębek, naczelnik Wydziału Komunikacji Społecznej i Promocji Ministerstwa Sprawiedliwości. Oznacza to, że w kraju dziennie zatrzymywanych i kierowanych do sądu jest 140 osób. Według informacji Służby Więziennej w ubiegłym roku z tego tytułu za kratki trafiło 4574 osób. Inni osadzeni mówią o nich „kolarze”. Dla porównania za prowadzenie aut pod wpływem alkoholu skazano i osadzono 5650 ludzi.

Prokurator też chce zmian

Z faktem, że w Polsce mamy do czynienia z masowym łamaniem prawa przez rowerzystów pod wpływem alkoholu, zgadza się prokurator generalny Andrzej Seremet. Twierdzi, że mimo restrykcyjnego prawa, ich liczba wcale nie maleje. Zapełniają się tylko więzienia, a miesięczny koszt utrzymania osadzonego to 2,5 tys. zł. Już choćby z tego powodu należałoby się zastanowić, czy idziemy we właściwym kierunku – czytamy w piśmie przygotowanym przez prokuratora.

W marcu Seremet przedstawił ministrowi sprawiedliwości propozycje stosownych zmian w prawie. Prokurator uważa, że jazdę na rowerze pod wpływem alkoholu powinno się traktować jako wykroczenie, a nie przestępstwo. Według prokuratora pijany rowerzysta jest groźny przede wszystkim dla siebie, a stosowane kary nie przyczyniają się do zmniejszenia ich liczby. Seremet zauważa, że problem pijanych rowerzystów jest ważny – świadczą o tym zastraszające statystyki. Jednak ludzi tych powinno się raczej leczyć, niż karać – wynika z wniosków zawartych w dokumencie prokuratury generalnej.

Seremeta poparł minister spraw wewnętrznych Jacek Cichocki. – Jeśli rowerzysta popełni przestępstwo, czy wykroczenie drogowe, to oczywiście trzeba karać, ale trzeba rozważyć, na ile kary te dziś są skuteczne, zwłaszcza tak ostre jak w przypadku recydywy kara więzienia – powiedział Cichocki. W pierwszym szeregu dążących do zmian są też politycy Ruchu Palikota, których projekt trafił do Komisji Nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach w Sejmie. – Została tam utworzona specjalna podkomisja dla tej właśnie inicjatywy – informuje poseł Łukasz Gibała.

Kultura rowerowo-alkoholowa