W Jarosławiu, przy ogromnym zaangażowaniu władz miejskich i powiatowych, odbyła się sesja naukowa poświęcona ludobójstwu Polaków na Kresach. Wzięło w niej udział prawie 400 osób, z których zdecydowana większość- co bardzo cieszy – stanowili uczniowie szkół średnich. Wielkie więc słowa uznanania dla jarosławskich nauczycieli i wychowawców.
Jedynym zgrzytem było wystąpienie greckokatolickiego księdza Mirona Michajliszyna, skądinąd majora Wojska Polskiego, który na koniec sesji sam się wprosił na scenę i w demagogiczny sposób (ubrany w sutannę ze złotym krzyżem na piersi) próbował „ustawić” wszystkich zebranych. Niesmak z tego powodu był ogromny. No cóż, strona ukraińska, w tym zwłaszcza Cerkiew greckokatolicka, nadal nie jest gotowa pogodzić się z prawdą o ludobójstwie dokonanym przez „bohaterską” Ukraińską Armię Powstańczą. Nawiasem mówiąc, ciekawe jak ksiądz major łaczy swoje poglądy z pobieraniem polskiego żołdu? Widocznie „pecunia non olet”.
Poniżej relacja z sesji, znajdująca się na stronie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów. Przy okazji zaznaczam, że relacja z sesji znalazła się też w „Naszym Dzienniku”, ale tam redakcyjny cenzor wykreślił skrupulatnie moje nazwisko i temat referatu, który dotyczył męczeństwa polskich księży na Wschodzie. Ks. Miron i pani redaktor naczelna ND mogą sobie w tej sprawie podać sobie ręce i serdecznie się uściskać.
ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski
Sprawozdanie
Po wielu tygodniach przygotowań, wczoraj w Miejskim Ośrodku Kultury w Jarosławiu odbyła się sesja popularnonaukowa „Po Katyniu był Wołyń”, która rozpoczęła się od deklamacji wiersza Ojca Adriana Brzóski „Umęczeni za wiarę” w wykonaniu uczennicy I LO im. M.Kopernika w Jarosławiu – Justyny Dziergi. Nastęnie zebranych powitali: Andrzej Zgryźniak i Elżbieta Rusinko z Jarosławskiego Klubu Towarzystwa Miłośników Lwowa. Ku czci pomordowanych na Wołyniu ks. Tadeusz Isakowicz – Zaleski odmówił wraz z zebranymi na sali krótką modlitwę, po której odczytany zotał list skierowany do uczestników sesji przez Posła na Sejm RP, pana Mieczysława Golbę. Następnie głos zabrał pan Kazimierz Ziobro – Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego, sprawujący honorowy patronat nad sesją.
- Prof. Paweł Wieczorkiewicz z Warszawy
O 9.30 zgodnie z harmonogramem rozpoczął się pierwszy wykład prof. Pawła Wieczorkiewicza, który przedstawił problem ukraiński w II Rzeczpospolitej. Następnym prelegentem był prof. Czesław Partacz, który w doskonałym wykładzie przybliżył zebranym ideologię nacjonalizmu ukraińskiego, wskazując przy tym rolę cerkwi greckokatolickiej. Przed przerwą wystąpiła jeszcze dr Lucyna Kulińska, która dokonała analizy przyczyn milczenia o ludobójstwie ludności polskiej dokonanym przez nacjonalistów ukraińskich. Był to wspaniały, niezwykle emocjonujący wykład, który poruszył uczestników sesji.
- Dr Lucyna Kulińska z Krakowa
W czasie półgodzinnej przerwy, wszyscy obecni w MOK mogli obejrzeć wystawę „Wołyń czasu zagłady 1939 – 1945”, która została sprowadzona z Muzeum Niepodległości w Warszawie
oraz zakupić książki Wydawnictwa „NORTOM” – na które było wielu chętnych. Dzięki uprzejmości i hojności Państwa Wyczawskich – właścicieli Dworu „Hetman”, w hallu MOK na uczestników sesji czekała pyszna kawa, herbata oraz wspaniałe i smakowite ciasteczka.
Po przerwie na mównicy pojawił się ks. Tadeusz Isakowicz – Zaleski, który przedstawił męczeństwo Kościoła katolickiego na Wołyniu i Kresach Południowo – Wschodnich, odnosząc się do swojej najnowszej książki „Przemilczane ludobójstwo na Kresach” (książkę tę można było nabyć w trakcie sesji oraz uzyskać autograf autora). Trzeba przyznać, że było to jedno z najbardziej oczekiwanych wystąpień.
Następnym prelegentem był dr Zdzisław Konieczny, który kontynuując wątek ks. Tadeusza Isakowicza przedstawił rolę Kościoła Greckokatolickiego w kształtowaniu postaw nacjonalistycznych społeczeństwa ukraińskiego.
Niezwykle ciekawe było także wystąpienie pana mgr Romualda Niedzielki, który opowiadał o miejscowej ludności ukraińskiej, która ratowała swoich polskich sąsiadów, przyjaciół przez śmiercią z rąk oprawców z UPA, często ponosząc za to ofiarę ze swojego życia. Pan Romuald Niedzielko jest autorem pracy „Kresowa księga sprawiedliwych 1939 -1945. O Ukraińcach ratujących Polaków poddanych eksterminacji przez OUN i UPA”.
Występujący jako następny pan mgr Artur Brożyniak omówił mechanizmy działania UPA w Małopolsce na przykładzie Baligrodu i Rudki – dwóch miejscowości, których ludność została wymordowana przez banderowców.
Jako ostatni wystąpił pan prof. Marian Malikowski, który swoją prelekcję poświęcił sposobom fałszowania historii stosunków polsko – ukraińskich.
Podsumowania sesji dokonał pan dr Andrzej Zapałowski – Poseł do Parlamentu Europejskiego, który był honorowym patronem sesji. Zwrócił On m.in. uwagę na potrzebę docierania z wiedzą na temat ludobójstwa na Wołyniu do młodzieży.
Całą sesję w perfekcyjny sposób prowadziła pani Marta Zadorożna, a uczennice kl. II f z I LO im. M. Kopernika uwijały się jako hostessy, dbając o stronę techniczą całej imprezy.
Aby zorganizować tak duże przedsięwzięcie konieczna była pomoc i wsparcie finansowe ludzi dobrej woli. Sponsorami sesji byli:
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego
Poseł na Sejm RP – pan Mieczysław Golba
Burmistrz Miasta Radymno – pan Wiesław Pirożek
Wójt Gminy Chłopice – pan Stanisław Konieczny
Wójt Gminy Laszki – pan Adam Grenda
Wójt Gminy Pawłosiów – pani Halina Węgrzynowska
Wójt Gminy Roźwienica – pan Tomasz Kotliński
Wójt Gminy Wiązownica – pan Marian Ryznar
Dwór „Hetman” w Jarosławiu państwa Wyczawskich
SKOK Stefczyka.
Jako współorganizatorzy cieszymy się bardzo, że taka sesja odbyła się właśnie w Jarosławiu i mogła w niej wziąć udział młodzież jarosławskich szkół średnich i gimnazjalnych. Pierwsze głosy, które dotarły do nas po sesji świadczą, że tematyka ludobójstwa na Wołyniu interesuje młodzież, która chciałaby wiedzę na ten temat czerpać od najlepszych – a do takich należeli wykładowcy biorący udział w sesji.
Już wiemy, że na prośbę młodych ludzi do Jarosławia przybędzie w listopadzie ponownie ks. Tadeusz Isakowicz – Zaleski, a wiosną przyszłego roku dr Lucyna Kulińska.