Marzę, by śledztwo zakończyło się w ciągu roku – marzył w kwietniu 2012 prok. gen. A. Seremet przepytywany przez dziennikarzy Czerskiej Prawdy (http://wyborcza.pl/1,75478,11576169,Tu_154__Wybuchu_nie_bylo.html?as=4). Minął rok, końca śledztwa nie widać, więc marzenia nie zawsze się jednak spełniają, ale za to do Seremeta z kamerką zawitał sympatyczny red. T. Sekielski, także dla śledztwa smoleńskiego niezwykle zasłużony, choćby z pamiętnego (sprzed blisko trzech lat) programu rządowej telewizji TVN24 z płk. dr. E. Klichem, gdy się okazało, iż w kokpicie „prezydenckiego tupolewa” był gen. A. Błasik, by poganiać z lądowaniem pilotów. Potem, podczas późniejszych prac badawczych się okazało, że Błasika w tymże kokpicie mogło jednak nie być, lecz to już inna historia.

Sekielski (obecnie pracujący w TVP, taki ten świat medialny mały) zrobił więc okolicznościowy, wstrząsający, ma się rozumieć, program z cyklu Po prostu, na 3. rocznicę „katastrofy smoleńskiej” (http://www.tvp.pl/vod/audycje/publicystyka/po-prostu-program-tomasza-sekielskiego/wideo/09042013/10496483), w którym uraczył nas dwoma długimi wywiadami (ze wspomnianym już Seremetem oraz z D. Książkiem) i kilkoma krótszymi wywiadami (głównie z prezenterami, publicystami i/lub politykami wspominającymi swoje emocje z poranka 10-04) – program okraszony rozmaitymi archiwaliami w ramach tzw. przebitek (tu np. smoleńskie leśne dziadki przygarażowe w postaci „naocznych świadków”).

Wszystko to zostało przetkane elegancko moonfilmem S. Wiśniewskiego, z którego nie tylko obrazy, ale i dźwięki pięknie wmontowano w różne miejsca programu, dodając całościowemu materiałowi zrozumiałej i należytej dramaturgii – plus, co też jasne, rzewna muzyka, tak jak w tradycji szkoły Macierewicza (vide np. filmoteka A. Gargas czy M. Dłużewskiej i J. Lichockiej, gdzie poruszająca serca muza stanowi istotny element perswazji zawartej w przekazie). Pod koniec tego rocznicowego wydania Po prostu Sekielskiego, na tle zdjęć Warszawy jest taki freestyle’owy miks, jeśli chodzi o ścieżkę dźwiękową (dźwięki z moonfilmu, wypowiedź Sasina, wypowiedzi reporterów, Paszkowskiego, ruskiego mundurowego, prezenterów z 10 Kwietnia etc.) iż można powiedzieć, że montażysta zwyczajnie zaszalał, poszedł na całość, łącząc najprzeróżniejsze wypowiedzi i odgłosy, jakby warszawsko-smoleńską wieżę Babel chciał na potrzeby estetyczne Sekielskiego uzyskać. No ale w telewizji można takie rzeczy robić, bo montażownia na to pozwala.

Nas jednak interesuje historia z przyjściem Sekielskiego do Seremeta, a nie do montażowni TVP. Ten ostatni, jak pamiętamy z kolei ze wstrząsającego filmu katastroficznego, thrillera Anatomia upadku, za Chiny Ludowe nie dał się namówić przez ileś tam miesięcy Gargas na wywiad (por. finałowe sceny Anatomii) – a tu okazuje się, że Sekielski jednak bywa skuteczniejszy w przecieraniu szlaków do generalnego prokuratora. I myślę, że całkiem wdzięcznie zastępuje Gargas, bo przecież pyta o to samo zapewne, o co pytałaby ona (wypadek czy zamach na XUBS), choć autorka 10.04.10 zapewne drążyłaby kwestię trotylu i wstrząsających ekspertyz sporządzonych przez bezdotykowych badaczy wraku z wszystkich kontynentów ziemskiego globu, a pracujących dla niezmordowanego przewodniczącego ZP, także zarywającego noce na podróżach po wszystkich krańcach świata i na wyjaśnianiu ludziom, jak „wszystko już wiemy”.

Dialog Sekielski-Seremet, oprócz kwestii stricte śleczych, zawiera dodatkowe elementy wspomnieniowe, dowiadujemy się np. o tym, iż już chwilę po 9-tej 10 Kwietnia Seremet dostał pierwszy telefon od ówczesnego min. sprawiedliwości K. Kwiatkowskiego – przy czym (zapewne mimowolnie) historia to była podobna jak z telefonowaniem M. Wierzchowskiego z pobojowiska na XUBS do min. J. Sasina w Katyniu – nic się nie udało Seremetowi zrozumieć z tego, co mówił wtedy Kwiatkowski. Wnet zresztą pokazane są archiwalne migawki z bliskim płaczu Kwiatkowskim, więc właściwie brakuje (w tymże programie Po prostu), by po prostu zapłakał przed kamerą Sekielskiego Seremet, a z nim do wtóru po prostu Sekielski. Jeśli zaś nie oni, to zapewne my powinniśmy po prostu zapłakać przed ekranami.

Problem jednak w tym, że myśmy płakali szczerze i otwarcie w tygodniu żałoby, jeśliby więc Sekielski chciał, abyśmy teraz, po trzech latach od 10 Kwietnia, znowu się popłakali i nic innego nie robili tylko łzy wylewali „po wypadku, którego nikt nie przeżył”, to chyba dziennikarstwo śledcze pomyliło mu się z produkowaniem wenezuelskiej, brazylijskiej lub meksykańskiej telenoweli. Tak więc nawet jakby naraz popłakał się i Seremet, i Sekielski razem wzięci (tak jak Kargul z Pawlakiem przy płocie płakali w Samych swoich), to jest to nieco za mało nawet jak na materiał rocznicowy po trzech latach od 10 Kwietnia. Z całym szacunkiem, rzecz jasna, dla potencjalnych łez Seremeta i Sekielskiego (tudzież red. J. Paradowskiej, która także o swoim płaczu w materiale Sekielskiego opowiada).

Przejdźmy do sedna sprawy. Sekielski przychodzi do Seremeta i stara się dowiedzieć paru rzeczy. O co może chodzić Sekielskiemu? Nie o to, co się 10 Kwietnia stało, ponieważ gdyby Sekielski chciał się w tej materii czegoś dowiedzieć, to szukałby w inny sposób i przepytywałby inne osoby, niekoniecznie Seremeta, a np. gen. K. Parulskiego. Sekielskiemu chodzi o to, by w pamięci widza pozostała prosta dychotomia a propos 10-04: wypadek lub wybuch, ale historia po prostu oceni, co.

Proste? Bardzo proste. Dziennikarze po prostu stosują banalne „mechanizmy perswazji” i nie bawią się w jakieś wyrachowane ciągi wnioskowań – widzowi trzeba historię sprzedawać w pigułce. Pigułka zaś ma być albo słodka, albo gorzkawa – jak to z lekarstwami bywa. Wypadek więc smoleński lub też smoleńskie wybuchy zamachowe. W tych obszarach porusza się Sekielski, lecz i dopytuje o inne kwestie, jak np. problem sekcji zwłok po przywiezieniu ciał do Polski. I tu Seremet zaczyna swój taniec na lodzie. Po tańcu Seremeta do tańca rusza i Sekielski, ponieważ nie wpadł na to, by zaprosić na rocznicowy wywiad Parulskiego (do którego między wierszami odsyła Sekielskiego Seremet, umywając ręce od sprawy), z którym migawka z XUBS przewija się przez program. Można by więc po prostu postawić pytanie, czy Sekielski nie wpadł na to, by poszukać Parulskiego, czy po prostu wiedział, że Parulskiego nie należy z kamerą szukać?

(17’20”)

AS: Dobrze pamiętam atmosferę tamtych godzin, tamtych dni. Przede wszystkim przypominam sobie moment, w którym… dostałem informację o tym, co się stało. Byłem wtedy w łazience, pamiętam – była 9-ta, 9.05 – zadzwonił telefon komórkowy – żona mi go podała… Byłem trochę, nie ukrywam, yyy…, zdenerwowany tym, że o tej porze dzwoni komórka służbowa, bo myślałem, że ten dzień będzie dniem dla rodziny. Odebrałem ten telefon i… dosłownie po kilkudziesięciu sekundach rozłączenie się przerwało… Odczytałem z… ekranu, że dzwonił do mnie min. Kwiatkowski – ale nie mogłem zrozumieć jego słów. Minister był łkał i mówił tak niewyraźnie, że… nie, nie zrozumiałem właściwie ani jednego słowa… Spytałem… Powiedziałem żonie, że, że chyba coś się stało albo minister pomylił może telefony, może to jakaś jego osobista, prywatna sprawa, jakiś, jakiś problem. Ale dosłownie po trzech czy czterech minutach ponownie było połączenie z ministrem – tym razem w tonie znacznie bardziej spokojnym minister poinformował mnie, że doszło do katastrofy i że…, i że jest wielka tragedia…

(przebitka montażowa na dworzec z Kwiatkowskim mówiącym do kamery: To jest… największa tragedia… jaką mieliśmy od wielu lat i nie chciałbym w tym momencie nic więcej mówić.)

TS: Jakie były pana pierwsze… decyzje… po tym, po tej rozmowie z min. Kwiatkowskim?

Sekielski nie jest zdziwiony trybem zawiadamiania prokuratora generalnego (jest to przecież prawie pół godziny po „katastrofie”). Nie pyta nawet, czy wcześniej, tj. przed godz. 9-tą nikt do Seremeta nie dzwonił (z rządowych instytucji lub specsłużb). Czy nie dochodziły do Seremeta żadne niepokojące sygnały dzień wcześniej, tj. gdy wieczorem podano w mediach w Polsce, iż nazajutrz może dojść do uprowadzenia samolotu z jednego z lotnisk unijnych?

AS: Natychmiast zorganizowałem wyjazd do Warszawy… Wiedziałem, że, że muszę znaleźć się tutaj. To, to było co najmniej, to było zupełnie oczywiste…

(przebitka z moonfilmem – Wiśniewski mówi: Czarna skrzynka samolotu, który się rozwalił)

AS: Mmm… w trakcie… podróży – mniej więcej w połowie drogi chyba – dostałem telefon od prokuratora generalnego Rosji – Jurija Czajki [czy nie jest to historia podobna do tej, jaką opowiadał nam „akredytowany” Klich z „menażerem” A. Morozowem? – przyp. F.Y.M.] z kondolencjami i z deklaracją pełnej otwartości, pełnej współpracy… Porozumiałem się też min. Kwiatkowskim, ponieważ on… mmm… wsiadał do samolotu, który leciał do Smoleńska…

(przebitka znów na Kwiatkowskiego na dworcu: Zwróciłem się już do prokuratora generalnego… o wszczęcie niezależnego, polskiego śledztwa… Na miejsce zdarzenia… pojedzie zespół prokuratorów… z Polski…

przebitka na fragment wystąpienia D. Tuska: Za chwilę… udam się do Smoleńska – są tam już polscy prokuratorzy)

TS: Napływają do pana informacje ze Smoleńska. Pan jest w gabinecie u siebie?

AS: Tak, rozmawiam telefonicznie z gen. Parulskim…

(przebitka na XUBS i Parulski oraz Kwiatkowski w kadrze wieczorem na tle niebieskich namiotów i kręcących się ludzi)

AS: …o tym, co tam się dzieje… w Smoleńsku, jakie czynności wykonują, jakie mają… możliwości, szanse, jak wygląda współpraca i dopóty, dopóki nie skończyła się bateria w… telefonie p. Parulskiego, miałem te informacje na bieżąco. To, to był pierwszy dzień.

Jak nietrudno się domyślić – nie ma mowy, owego pierwszego dnia, o badaniu „miejsca zdarzenia”, jak i o oględzinach tych nielicznych zwłok, które udało się zidentyfikować na XUBS po ich znalezieniu. Sekielski też nie wchodzi w ogóle w kwestię późniejszego odwołania Parulskiego przez Seremeta. W ogóle tak głośny onegdaj konflikt między NPW a prokuratorem generalnym właśnie (http://www.fakt.pl/To-wojna-prokuratur,artykuly,142255,1.html) nie pojawia się w tej rozmowie. Czemu? Może nie ma na takie drobiazgi czasu.

TS: Jak te rozmowy przebiegały – w jakiej one były atmosferze?

To ładne i niezwykle krzepiące, że red. Sekielskiego interesuje akurat atmosfera rozmów (właściwie do końca nie wiemy, czyich, czy np. Parulskiego z Seremetem, czy może Parulskiego z Ruskami), a nie np. przebieg i harmonogram czynności procesowych wykonywanych na XUBS 10 Kwietnia i potem? Jak były one dokumentowane, protokołowane etc.? Czy filmowano wykonywane czynności, czy nie? Atmosfera to sprawa podstawowa, a nie jakieś nie wiadomo jakie czynności typu pakowanie czarnych skrzynek w kartony i zaklejanie sejfu kawałkiem papieru, o czym w Anatomii tak barwnie opowiadał prok. Z. Rzepa (http://freeyourmind.salon24.pl/489924,gora-z-gora).

AS: Staraliśmy się zachować zimną krew i, i, i zorganizować te wszystkie czynności i przebieg tych działań w sposób taki, żeby można było… maksymalnie zabezpieczyć dowody, które udało się tam wtedy, podczas tych pierwszych godzin zabezpieczać.

Czyli podwójne zabezpieczanie. Zabezpieczanie zabezpieczonych dowodów. Znakomicie. Cieszymy się. Seremet tylko nie dopowiada: jakich i w jaki sposób (nie chodzi mu chyba o czarne skrzynki zabezpieczone w kartonach?) – gdy bowiem się wczytamy w polskie Uwagi do „raportu MAK”, to kwestia zabezpieczonych dowodów i dokumentacji z tym związanej stoi tam pod dużym znakiem zapytania. Podobnie kwestia przeprowadzanej akcji ratowniczej i przeciwpożarowej – co jednak nie powinno nas dziwić, w sytuacji, w której wsie pogibli, a pożaru nie było.

TS: Zapamiętał pan jakąś szczególną rozmowę tego dnia, którą pan przeprowadził?

AS: …Może tylko taką, która… mmm… obrazowała ogrom tej tragedii… Poinformowano mnie, na jakiej przestrzeni znajdują się szczątki rozrzuconego samolotu…

(przebitka na moonfilm i frazy: Dawaj, dawaj, dawaj…/ To polski samolot przecież!)

AS: Zdawałem sobie sprawę z tego, że… no, tak straszliwa katastrofa… mmm… nie dawała żadnych szans na przeżycie tym ludziom.

TS: No, na pewno się pan zastanawiał… w tych pierwszych godzinach – co się stało… Yyy… czy… miał pan jakiekolwiek wątpliwości, że to może być coś innego niż katastrofa?

(Subtelnie Sekielski sytuuje tu „zdarzenie” na XUBS, tak by Seremet nie musiał wchodzić w obszar mroku. W podkładzie moonfilm i Kto tam snimajet?.. Ja spraszam, kto snimajet?)

AS: Wstępne informacje wskazywały na to i… były one przecież powszechnie znane, że…, w jakich warunkach lądował ten samolot. Wydawało mi się więc, że to warunki atmosferyczne i sposób pilotowania tego samolotu… miało tutaj decydujące znaczenie.

To tak trochę jak w treści słynnego, rządowego SMS-a.

AS: …ale oczywiście nie stawiałem takiej hipotezy w formie jakiejś… hipotezy procesowej ani niczego nie sugerowałem, zresztą nie znałem nawet jeszcze wtedy referentów tego śledztwa, bo byli oni na miejscu…

(przebitka na materiał R. Sępa i P. Kraśki – ruski mundurowy, słysząc nagabywania Kraśki: Jesteśmy z polskiej telewizji – pierwyj kanał – odpowiada, nie patrząc na Polaków: Rozbił się. Rozbił się samolot. Następne pytanie: Co wy wiecie? I ruska odpowiedź: Znajem, szto razbiłsia polskij samoljot…)

TS: Według pana, prokuratorzy wojskowi w tych pierwszych godzinach i dniach po katastrofie… yyy… zrobili wszystko, co trzeba? Czy popełniono może jednak jakieś błędy…?

AS: Uważam, że w tych warunkach, w jakich oni się znaleźli – w tym z natury rzeczy przecież niezorganizowanym zdarzeniu – …uczynili wszystko, co możliwe i to co mnie, a rozumiem, że ich w większym jeszcze stopniu dotykało, to oskarżenia o nie tylko niedopełnienie swoich obowiązków, ale wręcz o jakieś yyy… działania… mające na celu dokonanie zdrady narodowej…

TS: Tuszowanie sprawy.

AS: Tuszowanie sprawy…

Ta rozmowa jest podwójnie wciągająca (dla widza), ponieważ Seremet nie był osobiście na „miejscu katastrofy” 10 Kwietnia, jeśli więc cokolwiek wiedziałby o przeprowadzonych czynnościach w tych pierwszych godzinach i dniach, to raczej z drugiej ręki. Ale Sekielskiemu to wcale nie przeszkadza – gonienie króliczka nie na tym polega, by króliczka złapać – z rozpędu zresztą dziennikarz wychodzi naprzeciw prokuratorowi generalnemu, podpowiadając frazę tuszowanie sprawy. Sekielski zresztą, poruszając się na takich wysokich, abstrakcyjnych pułapach, o zbędne szczegóły w ogóle nie dopytuje, bo nie musi. O jakie? Np. o taki detal, czemu rodzina poległego, skoro śp. marszałek K. Putra został znaleziony i do trumny złożony na XUBS już 10 Kwietnia, musiała po przybyciu do Moskwy przeglądać setki zdjęć zwłok/szczątków (na których, jak się okazało, ciała Putry nie było) (o czym niedawno pisało Wprost (15/2013, s. 18)). Albo o taki detal, czemu spora część osób nie miała widocznych obrażeń po takiej katastrofie.

AS: Zmowy, spiski nocne, odstąpienia od jakichś czynności. Nic takiego nie miało miejsca.

No ale co dokładnie miało miejsce; tego nam Seremet u Sekielskiego nie relacjonuje. I tu przebitka z jednym z leśnych dziadków smoleńskich, późniejszym motocyklistą z Anatomii (Drzewa na polu zostały ścięte – po tym można było poznać, że samolot leci nie wyżej niż 4 metry nad ziemią. Próbował się wznieść jeszcze raz, a po tamtych drzewach widać, że wzniósł się na 10 metrów, ale na jego drodze stało ogromne drzewo, które zdecydowało o jego losie). I w ten sposób lądujemy z Seremetem i Sekielskim przy najsłynniejszym smoleńskim drzewie.

TS: Był pan zdziwiony, gdy okazało się prawie 3 lata po katastrofie, że brzoza miała inną wysokość niż początkowo… zmierzono? Źe nagle ona…

AS: Nawiązuje pan do tych dwóch komunikatów…?

TS: Ta.

AS: …prokuratury wojskowej? Nie, ponieważ ona wynikała, znaczy ta sprzeczność wynikała tylko z błędu rachunkowego, zwykłego ludzkiego przeoczenia, nicze-, niczego więcej.

(przebitka z kolejnym leśnym dziadkiem smoleńskim: Widziałem, że samolot leciał bardzo nisko, coś poważnego się z nim działo, ścinał drzewo za drzewem, a potem straszny hałas, buch, jak bomba!)

TS: Panie prokuratorze, dlaczego dopiero, no, prawie trzy lata po… katastrofie zaczęto badać wrak na obecność yyy… materiałów wybuchowych, śladów po jakichś materiałach wybuchowych?

AS: Yyy… w każdym śledztwie, a w tym w szczególności yyy… tempo określonych czynności, terminy określonych czynności procesowych są uzależnione od tego, jaki harmonogram prac dyktują biegli. Metodologia yyy… niektórych… badań jest taka a nie inna i z tym się musimy pogodzić. To zresztą ma także znaczenie w przypadku oczekiwanych wyników badań yyy… dokonywanych przez specjalistów z Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Głównej. Badanie tych próbek pobranych właśnie… w tych czynnościach, o których p. redaktor mówił, czyli w październiku, wtedy, kiedy polscy prokuratorzy i biegli byli na miejscu i badali wrak, ale musimy uzbroić się w cierpliwość, bo nie da się, nie da się yyy… iść drogą na skróty.

Hm, czyli okazuje się, że istnieją jakieś drogi na skróty w śledztwach – przynajmniej prokurator generalny o takich wie. Skoro są jednak drogi „na skróty” – to może są i drogi naokoło pewnych spraw, tzn. takie, które omijają pewne problemy pojawiające się w śledztwach? Np. zagadnienia związane ze stanem ciał ofiar i badaniami medyczno-sądowymi?

TS (nieco ochryple): Nie, tylko ja zastanawiam się, dlaczego dopiero po takim długim czasie… yyy… sprawdza się, czy na wraku nie ma śladów materiałów wybuchowych. Znaczy wydawałoby się, że to jest w ogóle yyy… no, że to się robi natychmiast po…

AS: To nie…

TS: Po katastrofie.

AS: To nie jest tylko te badania, to nie jest tylko ta ekspertyza. Przypomnę, że już od początku wtedy, kiedy yyy… prokuraturze przekazano pierwsze ekspertyzy wykonane przez stronę rosyjską – jedna z takich ekspertyz dotyczyła właśnie kwestii użycia możliwych yyy… materiałów wybuchowych na pokładzie tego samolotu i była to opinia negatywna.

(przebitka na konferencję z Putinem etc.; S. Iwanow, ówczesny ruski wicepremier mówi: Na pokładzie prezydenckiego samolotu nie doszło ani do wybuchu, ani do pożaru, a silniki pracowały do końca)

AS: Później rozmaite inne czynności, które prokuratorowie, prokuratorzy wykonywali, w tym m.in. ekshumacje – badania także… odzieży ofiar – były ukierunkowane na ten cel, także to nie jest tak, że nagle prokuratorzy obudzili się i po, po trzech latach pomyśleli, że zbadają wrak pod kątem użycia materiałów wybuchowych i że to jest jedyna czynność, która miałaby na celu właśnie wyjaśnienie tej okoliczności.

TS: Niektóre media już informują [czyżby chodziło o niezawodną szkołę Macierewicza? – przyp. F.Y.M.], że te badania, które są prowadzone teraz w laboratorium, potwierdziły… obecność…

AS (kręcąc głową): Dementuję to w… zdecydowanie. Niczego takiego nie wykryto, biegli są w trakcie badań i nie ogłaszali żadnych efektów swoich czynności.

TS: To kiedy będziemy wiedzieli, jaki jest wynik tych badań?

AS: Tak jak ogłaszaliśmy w… yyy… rejonie… mniej więcej czerwca, lipca, takie yyy… czynności powinny być ukończone i… yyy… efekty tych działań powinniśmy poznać.

(przebitka na wieczorne kadry z XUBS z Tuskiem i Putinem; przebitka na przemówienie „Dimki” Miedwiediewa: Dorogije druzja… etc.)

TS: Jak pan ocenia współpracę z Rosjanami przy wyjaśnianiu tego śledztwa? [tak w oryg. – przyp. F.Y.M.]

AS (westchnienie): Ona miała i ma swoje różne fazy yyy… To, co na początku, o czym także mówiliśmy w tej rozmowie – ze strony rosyjskiej rzeczywiście miało miejsce i pełna otwartość, i przychylność, wręcz sympatia i współczucie dominowały… Potem ta współpraca układała się… różnie. Trochę gorzej. Okazywało się, że niektóre materiały, które chcieliśmy i o których sądziliśmy, że nie będą sprawiać trudności, gdy idzie o stronę rosyjską, no, albo nie zostały przekazywane, albo zostały przekazane w… yyy… terminach późniejszych.

Wybitnie niekonkretnie się tu wypowiada prokurator generalny. Trudności, materiały, przekazywanie, nieprzekazywanie, terminy…

(przebitka na spotkanie z Putinem z 12-04-2010: Wszystkie przyczyny tej katastrofy będą ujawnione. Siergieju Borysewiczu, jak wyglądają prace? I „Siergiej Borysewicz” Iwanow odpowiada Putinowi: Zostało potwierdzone to, co wcześniej przypuszczaliśmy. Informacje o niesprzyjającej pogodzie na lotnisku w Smoleńsku nie tylko zostały na czas załodze podane, ale też zostały przez nią odebrane.)

AS: Jeżeli mamy na myśli określone materiały dotyczące np. zakresu uprawnień, obowiązków załogi tamtejszego lotniska, jeżeli mówimy o wyposażeniu tego lotniska i chcieliśmy uzyskać dokumentację dotyczącą tego właśnie miejsca – to wydaje nam się, że te dokumenty powinny być przesłane w Polsce wcześniej. A jeżeli strona rosyjska powołuje się na to, że – mamy tu pewnego rodzaju informacje nieoficjalne – że są to dokumenty czy mogą to być dokumenty, które przynajmniej w części mają mieć charakter niejawny, charakter tajny, no, to prosimy, żeby nam to wyraźnie stwierdzić. Natomiast w przeciwnym wypadku, no, ten wątek działań prokuratury ulega pewnemu zawieszeniu i nie może być kontynuowany.

TS: A nie ma pan wrażenia, że Rosjanie próbują ukryć część swojej odpowiedzialności za, za tę katastrofę?

AS: Byłaby to gra z bardzo krótką perspektywą, bo w końcu mmm…, czy wcześniej, czy później te materiały muszą do Polski yyy… trafić.

TS: No nie ma pan żadnej gwarancji, że one trafią.

AS: Oczywiście – nie ma żadnego horyzontu czasowego [jak to elegnacko brzmi – przyp. F.Y.M.] również, ale nie sądzę, żeby było to normą w relacjach między państwami, które… podpisały określone konwencje i poddają się określonemu reżimowi, także opinii publicznej…

TS: No wie pan, trzy lata czekamy na zwrot wraku.

AS: …Nam takiej opinii nie przekazywano… Yyy… ze zwrokiem jest [tak w oryg. – przyp. F.Y.M.] – z wrakiem jest nieco inna historia. Możemy oczywiście o tym, o tym mówić, ale ja mam na myśli te dokumenty, o którym właśnie pan wspomniał i o których ja także wcześniej mówiłem… Yyy… trudno mi oczywiście… motywację strony rosyjskiej wyjaśniać.

(przebitka na uroczysty załadunek trumny do samolotu)

TS: Czy z dzisiejszej perspektywy nie uważa pan, że należało przeprowadzić oględziny zwłok i ewentualne sekcje zwłok po przywiezieniu ciał do Polski?

To chyba najważniejsze pytanie, jakie Sekielski stawia generalnemu prokuratorowi, ten jednak w tym momencie – jak już wspominałem na początku mojej notki – rozpocznie ciekawy taniec na lodzie, wyjaśniając tę kwestię w niezwykły, jak na prokuratora generalnego, sposób.

AS: Ja dobrze pamiętam atmosferę – także tę, która wiązała się z przybyciem i oczekiwaniem na przybycie yyy… ciał do Polski. Była to, była to atmosfera mmm… zniecierpliwienia. Takiego oczekiwania, żeby można było natychmiast, z odpowiednimi honorami pochować… te ofiary. Sądzę, że decyzja prokuratury, która by polegała na okoliczności otwierania yyy… i w ślad za tym przecież badań sekcyjnych, bo to by chodziło nie tylko identyfikacyjnych, przeciągnęłaby na kilka tygodni pochówek. Nie sądzę, żeby wtedy taka decyzja spotkała się z akceptacją.

Ciekawe, prawda? Ze względu na atmosferę zniecierpliwienia nie badano by sprowadzonych ciał osób, które zginęły w tak niejasnych okolicznościach. Brzmi to podwójnie intrygująco w kontekście tego, co w tymże programie Sekielskiego opowiada (będący w moskiewskiej kostnicy w tamtych dniach po tragedii) Książek: Pośpiech na pewno panował. Przy czym Książek nie był w stanie wyjaśnić, czy spieszono się w moskiewskiej kostnicy, bo chciano jak najszybciej przetransportować ciała do Polski, czy też, bo chciano „mieć z głowy” czynności w gigantycznej ruskiej kostnicy. Seremet zresztą nie wyjaśnia (bo i nie jest o to dopytywany), dlaczego ciał „po katastrofie” nie umieszczono w smoleńskich kostnicach, tylko przewożono nocnymi konwojami do Moskwy? I jeszcze jedno, o co mógłby zapytać Sekielski, lecz nie pyta: skoro na XUBS miano, wedle oficjalnych danych, załadować trumny ciałami wszystkich ofiar (a przecież widzieliśmy cyrk z trumnami na wielu zdjęciach), to w takim razie dlaczego w moskiewskim morgu wszystkie te trumny opróżniono i zwłoki pomieszano?

Ktoś powie: może już wkładając do trumien mieszano szczątki. W takim razie: po co wkładano by je do trumien, zamiast transportować te szczątki od razu w workach na zwłoki?

TS: A z punktu widzenia czysto profesjonalnego – bo ja rozumiem – mówi pan o emocjach, ale czy z czysto profesjonalnego punktu widzenia to nie był błąd?

AS: Dopóty, dopóki nie ma wątpliwości odnośnie identyfikacji, odnośnie badań sekcyjnych, dopóki nie dokonuje się takiej sekcji yyy… jeżeli chodzi o przekazanie ciała yyy… z jednego kraju do drugiego.

Seremet, trzeba przyznać, znakomicie tutaj zbacza z tematu, sprowadzając powód ewentualnych badań medyczno-sądowych właściwie do kwestii identyfikacji ofiary, nie zaś do fundamentalnego przecież zagadnienia ustalenia przyczyn zgonu danej osoby. I nie jest możliwe, by prokurator generalny nie wiedział (wtedy; a już na pewno po tych trzech latach śledztwa), iż część osób z prezydenckiej delegacji nie miała obrażeń charakterystycznych dla komunikacyjnego wypadku – mówili bowiem o tym i świadkowie (np. M. Wierzchowski o K. Doraczyńskiej), i sami (biorący udział w identyfikacjach moskiewskich) bliscy poległych. (Pomijam już w tym miejscu to, co też stwierdzali świadkowie, a więc brak zwłok w ogóle („Nie widziałem żadnych fragmentów ciał. Wokół było błoto” – zeznawał Radosław S., dziennikarz http://www.wprost.pl/ar/215756/Zapis-smierci/?pg=6) lub brak wielu zwłok na „miejscu katastrofy” – do tej bowiem zagadki „powypadkowej” Sekielski w ogóle nie wraca z Seremetem.)

AS: Wtedy, kiedy takie wątpliwości powstają, one powstały w toku dalszych badań dokonanych przez prokuratorów, wówczas takie decyzje zostały podjęte. Natomiast wówczas nie można było a limine podejmować takiej decyzji w odniesieniu do wszystkich ciał.

Pomijając już sensowność tego wyjaśnienia, to czy nie dałoby się podjąć badań w przypadku choćby części ciał? Np. Prezydenta, Dowódców, pilotów? (Abstrahuję też w tym miejscu od kwestii problemów ze znalezieniem w moskiewskim morgu niektórych ciał i nieokazywaniem ich przybyłym tam krewnym poległych). Czy bowiem atmosfera zniecierpliwienia i pośpiechu wiązała się faktycznie z pogrzebami (tych bowiem niektóre z ofiar tragedii miało parę, niekoniecznie jeden; w ramach tzw. dochówków – o czym Seremet nie wspomina w rozmowie z Sekielskim, a przecież warto by), czy raczej z koniecznością pogrzebania prawdy o tragedii i skonstruowania naprędce wielowątkowej opowieści o lotniczym wypadku w Smoleńsku?

TS: A kto pana zapewnił, że te oględziny, sekcje zwłok przeprowadzone w Moskwie, są wystarczające?

AS: Nikt mnie nie zapewnił ani z nikim nie rozmawiałem. Nikomu takiego pytania yyy… nie stawiałem, więc to, to… nie na tej zasadzie.

To, to na jakiej zasadzie więc? Na jakiej zasadzie? Wypadałoby zapytać polskiego prokuratora generalnego o rzecz tego typu: to właściwie w jakiej sprawie toczy się to całe trwające już trzy lata „smoleńskie” śledztwo? Czy w sprawie zidentyfikowania poległych, czy też w sprawie wyjaśnienia przyczyn ich śmierci? A może prowadzone jest śledztwo w sprawie śmierci technicznej pewnego rządowego samolotu, a nie w sprawie poległych 10 Kwietnia? Jeśliby bowiem założono a limine (jak z gracją powiada nam Seremet), już w pierwszej godzinie po tragedii, iż wsie pogibli w komunikacyjnym wypadku – to może nawet nie było żadne śledztwo wokół 10-04 potrzebne? Stało się i koniec przecież. Co tu wyjaśniać? Co badać? Po co zbierać jakiekolwiek materiały dowodowe? Ludzie po prostu zginęli, trzeba ich pochować, a następnie wrócić do codzienności. Po co zawracać głowy prokuratorom? Mało to nieszczęść po świecie chodzi? Mało jest innych poważnych spraw do zbadania?

TS: Bo chcę się… Zastanawiam się, jaki, jak, jak jest podejmowana taka decyzja po prostu? Znaczy, rozumiem, że to prokuratura wojskowa we własnym zakresie podejmuje taką decyzję, że, że nie są… dokonywane oględziny zwłok już tu w kraju. Tak?

Tu Sekielski znowu wyręcza Seremeta w wyjaśnianiu sprawy, podsuwając mu wyjście z kłopotliwej sytuacji. Czy jednak obaj tak sympatyczni rozmówcy chcą nam powiedzieć (po prostu), że sprawa medyczno-sądowego zbadania ciała w Polsce np. polskiego Prezydenta czy ciała szefa sztabu to jest wyłącznie kwestia arbitralnej decyzji jakiegoś wojskowego prokuratora – a nie coś dla tego wojskowego prokuratora obligatoryjnego w okolicznościach tak poważnej tragedii? Czy też takie badania jednak jak najbardziej przeprowadzono i sporządzono z nimi związaną stosowną dokumentację, ale całkowicie utajniono, np. do roku 2015 (jeśli nie dalej), jak dokumenty dotyczące ochrony Prezydenta (http://naszdziennik.pl/polska-kraj/27703,teczka-szczegolnego-nadzoru.html) czy nawet dokumenty dot. sekcji zwłok (http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,8274784,Mec__Rogalski__Wszystkie_dokumenty_z_sekcji_zwlok.html)?

AS (kiwając głową): Tak, to jest decyzja prokuratora referenta.

I prokuratorowi generalnemu nic do tego, prawda?

AS: …czyli tego, który prowadzi odpowiednie postępowanie.

(przebitka na moonfilm i http://centralaantykomunizmu.blogspot.com/2011/03/smoke-on-water.html)

TS: Nie wiem, czy pan słyszał Jarosława Kaczyńskiego, który twierdzi, że pana jako prokuratora generalnego yyy… to śledztwo przerosło.

(przebitka na wypowiedź JK: To jest coś, co bardzo, bardzo pana prokuratora przerasta. Tak bardzo przerasta, jak tylko sobie można wyobrazić.)

AS: Mmm… taka teza byłaby może usprawiedliwiona wtedy, gdybym ja je prowadził osobiście, ale… jeżeli przyjrzymy się odpowiednim regulacjom, a sądzę, że p. prezes tego dokonał, to… każdy stwierdzi, że to śledztwo jest prowadzone przez… prokuratorów wojskowych i jest nadzorowane przez Naczelną Prokuraturę Wojskową, a nie przez Prokuraturę Generalną.

A jakiegoś nadzoru nad pracami NPW prokurator generalny nie sprawuje? Czy szef NPW nie jest czasem podległy w stosunku do prokuratora generalnego? Czy to czasem nie Seremet sprawił, że Parulski przestał przewodzić NPW, a zarazem „śledztwu smoleńskiemu”? Tych zagadnień w ogóle Sekielski „nie dotyka”. Tak jak i sprawy rosnącej z roku na rok liczby tomów akt niejawnych związanych ze śledztwem.

AS: Tak wygląda w tej chwili stan prawny w Polsce i ja czynności procesowych żadnych nie wykonuję – jedyne co… mmm… jako prokurator generalny mam obowiązek czynić i co czynię – to jest stałe monitorowanie tej sprawy. Ale to nie jest równoznaczne z nadzorem ani równoznaczne z podejmowaniem określonych czynności.

Aż chciałoby się spytać: to kto właściwie ma wgląd w to najpoważniejsze polskie śledztwo poza prokuratorami wojskowymi?

(przebitka na moonfilm – w tle rzewne smyczki, które ciągną się jeszcze podczas końcówki rozmowy poniżej)

TS: 10 kwietnia 2010 r. yyy… to była katastrofa czy zamach?

AS: Nic, żaden efekt yyy… żadnej czynności nie… zbliża nawet nas do uprawdopodobnienia tezy o zamachu.

Pozostaje otwarta kwestia: do czego nas zbliża śledztwo monitorowane przez prokuratora generalnego.

Free Your Mind