Aktualizacja strony została wstrzymana

Zapomniana „Gazeta Warszawska”

„Gazeta Warszawska”, najpopularniejsza gazeta Królestwa Polskiego powstała z przekształcenia „Wiadomości Warszawskich”, wydawana była od stycznia 1774, a więc dwa lata po pierwszym rozbiorze Polski i w rok po kasacie zakonu jezuitów przez ortodoksyjnego katolika, matematyka, fizyka, astronoma, jezuitę ks. Stefana Łuskinę (1724-1793). Początkowo ukazywała się w środy i soboty, a od 1827 roku stała sie dziennikiem o objętości 8 stron. Adresowana była do ziemian i zawierała doniesienia i informacje z kraju i zagranicy oraz płatne ogłoszenia osób prywatnych, instytucji i władz.

Gazeta,  ciesząca się przychylnością króla Stanisława Augusta, atakowała masonerię, ideologię oświeceniową (zwłaszcza Woltera i Rosseau) i liberalizmu, oraz zwalczała ateistyczną i rewolucyjną „filozofię” czasów epoki rewolucji francuskiej (czytaj: antyfrancuskiej). Głosiła postulat zachowania narodowego charakteru polskiej kultury, walczyła z wpływem żydowskim w Polsce i przestrzegała przed niebezpieczeństwem niemieckim.

Zamknięta została przez Targowicę, lecz odrodziła się w czasie powstania Kościuszki. Do roku 1909 była własnością trzech pokoleń rodziny Lesznowskich. Na przełomie XIX i XX w. redakcja związała się z Narodową Demokracją, w latach 1915-1918 pismo nie wychodziło, zaś w 1935 zastąpiona została przez „Warszawski Dziennik Narodowy” (wychodzący do 1939). W XIX i XX w. „Gazeta Warszawska” była jedną z czołowych pism codziennych polskich, odgrywając znaczącą rolę w polskim życiu kulturalnym i politycznym. Redaktorami byli m.in. R. Dmowski, M. Niklewicz, B. Wasiutyński, A. Nowaczyński, J. Hłasko, J. Giertych, St. Kozicki. Nakład pod koniec lat 1920. wynosił 30 tys., by w latach 1930. spaść (dziennik przeżywał trudności finansowe i polityczne) do 10 tys. egz.

Hasła „Gazeta Warszawska” nie ma w Encyklopedii Katolickiej wydawanej przez KUL – sic!

O autorytecie jej twórcy świadczy powiedzenie: „Ksiądz Łuskina powiedział i wierzyć mu trzeba.”

Radosław Zieleziński

.