Aktualizacja strony została wstrzymana

Zniszczone dokumenty o Kwaśniewskim

Gontarczyk: Ze względu na brak teczki personalnej i teczki pracy TW „Alek” niemożliwe jest odtworzenie pełnego zakresu kontaktów Aleksandra Kwaśniewskiego z SB

Dokumentacja dotycząca związków Aleksandra Kwaśniewskiego ze Służbą Bezpieczeństwa została najprawdopodobniej zniszczona jesienią 1989 r., ale „nie można wykluczyć jej wyniesienia poza archiwum MSW” – uważa wiceszef pionu lustracyjnego IPN dr Piotr Gontarczyk. W latach 1983-1989 Aleksander Kwaśniewski był zarejestrowany pod numerem 72 204 jako TW „Alek”.

Z analizy dokumentów SB, przede wszystkim tzw. dzienników koordynacyjnych, dokonanej przez dr. Gontarczyka wynika, że „Aleksander Kwaśniewski został zarejestrowany 23 czerwca 1982 r. w kategorii zabezpieczenie przez wydział XIV Departamentu II MSW”, który zajmował się inwigilacją dziennikarzy. Jego werbunek był związany z aktywizacją działań operacyjnych SB wobec dziennikarzy. Bezpieka rozpoczęła sprawę o kryptonimie „Senior”, w ramach której roztoczono parasol operacyjny nad Młodzieżową Agencją Wydawniczą, wydającą m.in. tygodnik „ITD”, a także dziennik „Sztandar Młodych”, w którym pracował Kwaśniewski. Wobec przyszłego prezydenta 29 czerwca 1983 r. kategorię „zabezpieczenie” zmieniono na „tajny współpracownik”. – „Taka zmiana kategorii była prostą konsekwencją pozyskania danej osoby do współpracy” – konstatuje Gontarczyk. Podkreśla, że rejestracja Kwaśniewskiego jako TW „Alek” była „czynna” przez kolejne sześć lat.
Z ewidencji został on zdjęty 7 września 1989 r., „ale jego akta nigdy nie trafiły do archiwum”. „Nie ma też 'protokołu brakowania’ tej dokumentacji, więc nie wiadomo, co się z nią stało” – podkreśla historyk.
Gontarczyk pisze dalej, że w tym czasie w Biurze „C” MSW usunięto także wszystkie „dotyczące Kwaśniewskiego 'ślady ewidencyjne w kartotekach'” i rekordy w bazach komputerowych.
Funkcjonariuszem SB, który najpierw zabezpieczał Kwaśniewskiego, a potem go przerejestrował, był kpt. Zygmunt Wytrwał. Historyk przytacza wewnętrzne ustalenia SB, które ze względu na kryzysową sytuację dopuszczały werbowanie na współpracowników także członków PZPR. Autor zwraca uwagę, że z uwagi na brak teczki personalnej i teczki pracy TW „Alka” niemożliwe jest odtworzenie pełnego zakresu kontaktów Kwaśniewskiego z SB. Zdaniem Gontarczyka, dokumentacja ta została najprawdopodobniej zniszczona jesienią 1989 r., ale „nie można wykluczyć jej wyniesienia poza archiwum MSW”. Uważa on, że jest mało prawdopodobne, by kiedykolwiek odnalazły się „kolejne istotne dokumenty” na temat „Alka”. Jednocześnie zastrzega, iż „nie można wykluczyć, że w miejscach trudnych dziś do przewidzenia odnajdą się kolejne dokumenty SB dotyczące Aleksandra Kwaśniewskiego”.
Gontarczyk zwraca uwagę, że na początku lat 90. nazwisko Kwaśniewskiego nie pojawiło się na listach Macierewicza i Milczanowskiego, z uwagi na to, iż „ślady jego rejestracji zostały dokładnie usunięte z pomocy ewidencyjnych Służby Bezpieczeństwa na przełomie 1989/90”. Dopiero sięgnięcie do innych dokumentów spowodowało ujawnienie tej sprawy.
Podczas procesu lustracyjnego, przede wszystkim wskutek pośpiechu UOP, Sąd Lustracyjny dostał tylko część dokumentów. Gontarczyk podkreśla, że sędziowie sądu nie dysponowali „dostateczną wiedzą merytoryczną”, a wątpliwe interpretacje dokonane w orzeczeniu z 10 sierpnia 2000 r. „nasuwają więcej pytań niż wiarygodnych odpowiedzi”. Wskazuje, że ślepą uliczką były stwierdzenia, że był wówczas inny TW „Alek”, rzekomy dziennikarz „Źycia Warszawy”, który w „rzeczywistości nigdy nie istniał”. Było to efektem niewiarygodnych zeznań funkcjonariuszy SB i „specyficznych” metod działań Sądu Lustracyjnego.
Liczący ponad 70 stron wraz z dokumentami artykuł Gontarczyka pt. „Aleksander Kwaśniewski w dokumentach SB. Fakty i interpretacje” opublikowany został w specjalistycznym periodyku IPN – „Aparat represji w Polsce Ludowej”. Wiceszef pionu lustracyjnego wraz z innym historykiem Sławomirem Cenckiewiczem był współautorem wydanej wcześniej przez IPN książki „SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii”.
Zenon Baranowski

Za: Nasz Dziennik, Środa, 2 grudnia 2009, Nr 282 (3603) | http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20091202&typ=po&id=po05.txt

Skip to content