Przyglądam się ostatnio scenie politycznej Izraela i wygląda na to, że narodowi judaiści – czyli religijni syjoniści, często tzw. „osadnicy” — są coraz bardziej wpływowi w tamtejszych siłach zbrojnych. Na przykład w Brygadzie Golani.

Wyszło to przy okazji najnowszej afery sprowokowanej przez postępowego intelektualistę, Dany Zamira. Jest on znanym działaczem pokojowym, byłym oficerem spadochroniarzy. Jako ultrasekularysta odmawia religii prawa do obecności w strukturach państwowych. Za swoje przekonania poszedł do więzienia na początku lat dziewięćdziesięćdziesiątych po tym jak odmówił eskorty wojskowej rabinom. Można powiedzieć, że Zamir od zmarłego jakiś czas temu prof. Izraela Shahaka chce przejąć pałeczkę pierwszego Woltera judaizmu.

Teraz Zamir naciągnął grupę żołnierzy izraelskich na zwierzenia na temat ostatniej operacji wojskowej przeciw Palestyńczykom. Jak podał lewicowy Haaretz, wojskowi opowiadali, że rabini błogosławili ich przed walką, zagrzewali do wzmożonego wysiłku zbrojnego przeciw „gojom” (gentiles) oraz ogólnie nadawali ton propagandzie, której przesłanie sformułowano zgodnie z wymogami wojny religijnej.

Niektórzy obserwatorzy łączą teologiczne aspekty wojny z jej brutalnością. Rzeczywiście Palestyńczycy ponieśli setki ofiar w ostatniej operacji. Ale porównywanie izraelskiej armii do „nazistów” – co robi często propaganda lewicowa i arabska – jest nie trafne. Niemieccy narodowi socjaliści po prostu wymordowaliby wszystkich Palestyńczyków. Gaza to nie powstanie warszawskie. Izraelczycy zabijają wszystkich stawiających zbrojny opór, bądź podejrzanych o przynależność do formacji paramilitarnych oraz przy okazji również cywilów, wśród których bojownicy palestyńscy się chowają. Izraelska taktyka jest brutalna, tak. Ludobójcza, nie.

To prawda, że izraelscy wojskowi są bezwzględni w stosunku do arabskich cywilów, dużo bardziej brutalni niż również oskarżani o „nazizm” żołnierze USA w Iraku czy Afganistanie. To prawda, że Izrael często nie przestrzega prawa własności, konfiskując arabskie dobra na prawo i lewo, niszcząc arabską własność. Oskarża się palestyńskie rodziny o sprzyjanie terrorystom i zrównuje się ich dom z ziemią buldożerem. To prawda, że prawo konstytucyjne Izraela oparte jest o judaizm, co upośledza nie-żydów. To prawda, że Izrael (jak Niemcy) odwołuje się do doktryny krwi jako głównego wyznacznika nabywania obywatelstwa, a więc wyklucza to osoby nie narodzone z żydowskiej matki. To prawda, że Izrael praktykuje apartheid.

Arabowi żyją w batustanach, mają zakaz poruszania się w wielu częściach Izraela, muszą posiadać odpowiednie dokumenty i nawet inaczej oznaczone tabliczki rejestracyjne na samochodach. Są dyskryminowani, prześladowani, poniżani. Ale nie są masowo mordowani. Mogą zdobywać edukację, prowadzić interesy. I – z punktu widzenia liberalnej demokracji — mają większe prawa na wielu polach niż Arabowie w krajach arabskich.

Poza tym większość Arabów chciałaby aby Izrael zniknął z mapy, a oznacza to przynajmniej częściową eksterminację jego żydowskiej ludności. Wśród Arabów właściwie nie ma woli pokoju na izraelskich warunkach. Jest za to wola permanentnej wojny.

W tym kontekście zastanawiałem się nad wzrostem potęgi narodowych judaistów (którzy chyba wywodzą się z przedwojennych centro-prawicowych syjonistów religijnych z partii Mizrachi) i – wśród wielu innych czynników – wygląda na to, że izraelski etno-nacjonalizm głównie pomaga samookreślić się społeczeństwu oblężonej twierdzy. Ponadto jednak narodowi judaiści są do pewnego stopnia odzwierciedleniem muzułmańskich fundamentalistów, islamistów. To dotyczy natężenia wiary, a nie celu. Islamiści chcą ustanowić światowy kalifat. Narodowi judaiści bronią Izraela. Może więc lepiej ich porównać do religijnych nacjonalistów arabskich.

Narodowych judaistów nie należy mylić z ultraortodoksami z partii Szas. Ci wywodzą się z przedwojennej Agudat Israel. Są ultrakonserwatywni i chcą mieć wpływ na edukacje oraz system zapomóg społecznych. Dlatego Szas poparła rząd Benjamina „Bibi” Netanyahu. (Nota bene, istnieją nawet odłamy ultraortodoksów, które nie uznają istnienia Izraela, choćby sekta Neturei Karta. Twierdzą, że przecież mesjasz jeszcze się nie obiawił, a więc istnienie państwa Izrael jest świętokradztwem. W 2007 roku zdaje się w Leżajsku jednego z tej sekty pobili współwyznawcy z konkurencyjnego odłamu ultraortodoksów. Powód? Rabin uczestniczył ostatnio w negacjonistycznej konferencji w Teheranie w grudniu 2006.)

W każdym razie narodowi judaiści będą wywierać pewien wpływ na rządy Bibi Netanyahu. Ten naturalnie wywodzi się z innej bajki, od narodowych sekularystów. Jego partia, Likud, to w prostej linii spadkobierczyni Nowej Organizacji Syjonistycznej (NOS). Przed wojną NOS i jej młodzieżówka Beitar, której szefem w Polsce był Monachem Begin, witała się rzymskim pozdrowieniem i paradowała w mundurkach koloru ziemi palestyńskiej. Byli to radykalni syjoniści sekularni, podziwiali Mussoliniego, Piłsudskiego. W kontekście bliskowschodnim w pewnym antykolonialnym i narodowo-socjalistycznym sensie było im najbliżej do Ataturka.

Odpryskiem od Likudu jest sekularna partia Izrael Nasz Dom (Yisrael Beiteinu) Avigdora Liebermana czyli „Włodzimierza Bandziora”. To głównie post-Sowieci, zbrutalizowani swoim doświadczeniem pod totalitaryzmem. Przez większość życia wielu z nich chowało albo nawet negowało swoje pochodzenie. Część nawet o swoich korzeniach nie wiedziała. Teraz w Izraelu mają dosyć podwójnego życia. Rozwinęli skrzydła, doszli do ładu ze swoim jestestwem. Dlatego – buńczucznie radykalni — są jednymi z najbardziej nieprzejednanych wrogów Arabów.