Rząd Japonii z premierem Yukio Hatoyamą na czele określił status czterech wysp południowych Kuryli jako „bezprawnie zajmowanych przez Federację Rosyjską” – poinformował serwis RIA Novosti, powołując się na japońską agencję informacyjną „Kyodo”.
Określenia „bezprawne zajęcie” w stosunku do czterech wysp Kurylskich jako pierwszy użył 17 października minister transportu i jednocześnie minister ds. Okinawy i Północnych Terytoriów Japonii Seiji Maehara. Z powodu niejednoznacznej repliki parlament zwrócił się do rządu z prośbą o określenie statusu spornych terytoriów.

Traktat pokojowy między Rosją i Japonią do tej pory nie został formanie podpisany. Na przeszkodzie stoi spór wokół czterech południowych wysp Kurylskiego Archipelagu – Iturup, Kunaszyr, Szikotan i Habomai, nazywanych w Japonii „północnymi terytoriami”. Japonia rości sobie prawo do tych ziem, powołując się na rosyjsko-japoński Traktat o Handlu i Granicach z 1855 roku, na mocy którego te cztery wyspy zostały przyznane Japonii. Rosja, jako sukcesorka ZSRR, również upiera się przy swoim prawie do wysp. Wysypy Kurylskie w całości stały się częścią Związku Radzieckiego po II Wojnie Światowej.

W lipcu 2009 roku wyższa izba japońskiego parlamentu ustawowo uznała wyspy Iturin, Kunaszyr, Szikotan i Habomai za swoje terytorium. Jednak we wrześniu władzę w Japonii przejął nowy rząd, na czele którego stanął demokrata Yukio Hatayama, zwolennik bliższej współpracy z Rosją. Tydzień po swoim mianowaniu ogłosił on, że Japonia ma nadzieję, jeszcze w tym pokoleniu zawrzeć traktat pokojowy z Rosją.

Magdalena Superson/lenta.ru/Kresy.pl

UZUPEŁNIENIE z dnia 22 listopada, 2009:

Japonia wycofuje się ze słów o okupacji Kuryli

Japońskie MSZ odwołało rządowy dokument mówiący o „bezprawnej okupacji” Południowych Kuryli przez Rosję, informując, że jeden z próbnych, niezatwierdzonych wariantów odpowiedzi na zapytanie jednego z posłów, trafił do mediów „przez przypadek”.

Komentując odwołanie dokumentu, agencja informacyjna Kyodo podkreśla „bezprecedensowy charakter” tego kroku i to, że wypadek ten świadczy o „nonszalanckim obchodzeniu się z dokumentami” w tym resorcie. W samym ministerstwie rozpowszechnienie niezatwierdzonej odpowiedzi nazwano „nieprawdopodobnym błędem wymagającym przeprosin”.

Dzień wcześniej japońskie media podały, że rząd Japonii w piątek, 20 listopada, zatwiedził dokument, w którym mowa o tym, że Południowe Kuryle znajdują się pod „bezprawną okupacją Federacji Rosyjskiej”. Poinformowano też, że taka treść pisemnej odpowiedzi na oficjalne zapytanie przewodniczącego komisji niższej izby parlamentu, Muneo Suzuki, została przyjęta na posiedzeniu gabinetu.

W komentarzach wyjaśniono również, że poseł wystąpił z zapytaniem w związku ze słowami ministra transportu Seiji Maehara, który podczas pobytu na północy wyspy Hokkaido 17 października ogłosił, iż są to „rdzennie japońskie tereny”, które znajdują się pod „bezprawną okupacją Rosji”. Suzuki potem kilkakrotnie ostro krytykował tę wypowiedź. „To nie jest wyraz prawidłowego zrozumienia sytuacji, takie słowa wysyłają błędny sygnał, to bezsensowna strata energii” – ogłosił on w niedawnym wywiadzie dla Itar-Tass.

Magdalena Superson/Itar-Tass/Kresy.pl